روش های ترمیم بتن
1- هدف :
هدف از این فرآیند، تشریح روش اجرای ترمیم سطوح بتنی می باشد که شامل کلیات، انواع ترک و خرابی ها در سطوح بتنی، علل، علاج بخشی، مراحل اجرا، تجهیزات، مصالح و مشخصات فنی مربوطه می باشد.. انواع آسیب و ترک ها در سطوح بتنی که در این فرآیند تحت کنترل قرارگرفته اند عبارتند از:
- حبابهای هوای سطحی
- کرموشدگی
- پله شدگی
- ترک خوردگی
2- دامنه کاربرد :
دامنه کاربرد این مدرک ، پروژه زیر مجموعه مهندسی و ساخت بوده و کلیه نیاز عملیات کنترل و بازرسی کیفی و فنی ترمیم بتن را شامل میشود .
هدف از این فرآیند، تشریح روش اجرای ترمیم سطوح بتنی می باشد که شامل کلیات، انواع ترک و خرابی ها در سطوح بتنی، علل، علاج بخشی، مراحل اجرا، تجهیزات، مصالح و مشخصات فنی مربوطه می باشد.. انواع آسیب و ترک ها در سطوح بتنی که در این فرآیند تحت کنترل قرارگرفته اند عبارتند از:
حبابهای هوای سطحی
a) با عمق کمتر از 5 میلیمتر و سطح حباب تا 10 سانتیمتر مربع.
b) با عمق کمتر از 5 میلیمتر و سطح حباب بیش از 10 سانتیمتر مربع.
c) با عمق بیش از 5 و کمتر از 10 میلیمتر.
d) با عمق بیش از 10 میلیمتر و سطح هر حباب تا 25 سانتیمترمربع.
e) با عمق حباب بیش از 10 میلیمتر و سطح هر حباب بیش از 25 سانتیمتر مربع.
کرموشدگی:
با عمق کرموشدگی تا 10 میلیمتر.
با عمق کرموشدگی بیش از 10 میلیمتر (وکمتر از 100 میلیمتر برای کف و 50 میلیمتر برای دیوار) و سطح کرموشدگی کمتر از 500 سانتیمتر مربع.
با عمق کرموشدگی بیش از 10 میلیمتر (وکمتر از 100 میلیمتر برای کف و 50 میلیمتر برای دیوار) و سطح کرموشدگی بیش از 500 سانتیمتر مربع.
با عمق ترمیم بیش از 100 میلیمتر برای کف و بیش از 50 میلیمتر برای دیواره.
پله شدگی
- در مسیر جریان تندآب و یا محل تحت سایش بالا
- در مکان خشک و یا عدم وجود جریان تندآب و یا محل تحت محل تحت سایش بالا
ترک خوردگی
الف- عمق نفوذ ترک کمتر از حداکثر اندازه سنگدانه پشت شبکه آرماتور (d ≤ M.S.A)
1-محل ترمیم در مسیر جریان آب قرار ندارد
2-در مسیر جریان آب قرار دارد
• 2-1-جریان آب با سرعت کمتر از 5 متر بر ثانیه
• 2-2-در محل خشک و یا در محلهای با جریان آب با سرعت کمتر از 5 میر بر ثانیه
ب- عمق نفوذ ترک بیش از حداکثر اندازه سنگدانه پشت شبکه آرماتور (d > M.S.A)
مرحله نخست : ترمیم ترک با استفاده از تزریق
مرحله دوم : ترمیم سطحی ترک
دستورالعمل اصلاح آسیبهای عمده در بتن
5.1- حبابهای هوای سطحی
حبابهای سطحی به دو گروه کلی با عمق کمتر از 5 میلیمتر و با عمق بیش از 5 میلیمتر تقسیم گردیده است.
الف-مناطق حباب دار با عمق کمتر از 5 میلیمتر.
در این حالت در صورتیکه سطح حباب کمتر از 10 سانتیمتر مربع باشد نیاز به هیچگونه ترمیمی وجود ندارد.
در حالتی که سطح حباب از 10 سانتیمتر مربع بیشتر باشد بدون استفاده از آستر با استفاده از ملات پر کننده ماسه و سیمان حاوی لاتکس اقدام به تعمیر بتن میگردد (ترمیم نوع 1). مشخصات ملات پرکننده فوق الذکر در ادامه آمده است.
ب-مناطق حباب دار با عمق بیش از 5 و کمتر از 10 میلیمتر. (ترمیم نوع 2)
این آسیب دیدگیها از نوع آسیبهای سطحی بوده و استفاده از ملات پرکننده همراه با یک لایه آستر چسباننده پایه سیمانی مورد استفاده میباشد.
جهت ایجاد باند چسباننده بین بتن جدید و قدیم لازم است از ملات پرکننده سیمانی همراه با مواد لاتکسی که طرح اختلاط آن به شرح ذیل است استفاده شود.
ذکر این نکته ضروری است که مقدار وزنی در محاسبات بالا منظور می شود.
ابتدا لاتکس و آب با نسبت های ذکر شده با هم مخلوط می شوند. سپس سیمان نیز اضافه شده و مخلوط به دست آمده به مدت 2 دقیقه هم زده می شود .دوغاب تهیه شده با استفاده از برس نقاشی برروی سطح مالیده شده به طوری که تمام خلل و فرج سطح پر شود. قبل از به کار بردن باند چسباننده باید سطح بتن را مرطوب کرد و حداکثر ضخامت ملات کشیده شده برابر 2 میلی متر است.
ملات پر کننده سیمان لاتکسی:
پس از اجرا باند چسباننده می باید سطح آسیب دیده را با ملات پر کرد. ملات پر کننده سیمان لاتکسی شامل اختلاط ماسه و سیمان و آب با افزودنی کاهش دهنده پتانسیل افت ملات (لاتکس) با نسبتهای اختلاط عکس بعد میباشد:
ملات پر کننده سیمان لاتکسی:
پس از اجرا باند چسباننده می باید سطح آسیب دیده را با ملات پر کرد. ملات پر کننده سیمان لاتکسی شامل اختلاط ماسه و سیمان و آب با افزودنی کاهش دهنده پتانسیل افت ملات (لاتکس) با نسبتهای اختلاط عکس بعد میباشد:
ذکر این نکته ضروری است که مقدار وزنی در محاسبات بالا منظور می شود.
ابتدا لاتکس و آب با نسبت های ذکر شده با هم مخلوط می شوند. سپس سیمان نیز اضافه شده و مخلوط به دست آمده به مدت 2 دقیقه هم زده می شود .دوغاب تهیه شده با استفاده از برس نقاشی برروی سطح مالیده شده به طوری که تمام خلل و فرج سطح پر شود. قبل از به کار بردن باند چسباننده باید سطح بتن را مرطوب کرد و حداکثر ضخامت ملات کشیده شده برابر 2 میلی متر است.
ملات پر کننده سیمان لاتکسی:
پس از اجرا باند چسباننده می باید سطح آسیب دیده را با ملات پر کرد. ملات پر کننده سیمان لاتکسی شامل اختلاط ماسه و سیمان و آب با افزودنی کاهش دهنده پتانسیل افت ملات (لاتکس) با نسبتهای اختلاط عکس بعد میباشد:
بزرگترین اندازه دانه های ماسه مورد استفاده می باید تا 2 میلیمتر باشد و در صورت نیاز به ملات با کارآیی بیشتر میتوان از روان کننده شیمیایی بتن استفاده نمود) مانند Pozzolith LD10 و یا معادل آن ا ) اضافه می گردد و پس از گذشت 10 الی 30 دقیقه از به کار بردن باند چسبنده (آستر) در حالی که سطح هنوز مرطوب بوده و آستر حالت چسنده پیدا کرده است ملات ساخته شده را در محل مورد نظر ریخته و باماله فلزی سطح را لیسه ای می کنند. (مقدار مصرف مواد روانساز برای دستیابی به ملات با قابلیت کارکرد مناسب، توسط آزمایشگاه تعیین میگردد).
مناطق حباب دار با عمق بیش از 10 میلیمتر.
در آسیبهای حبابدار با عمق بیش از 10 میلیمتر که در معرض جریان آب میباشند، بدلیل رشد گرادیان مکش ناشی از جریانات سطحی با سرعت بالا بویژه برای حبابهای سطحی با سطح تقریبی بیش از 25 سانتیمتر مربع، بمنظور ایجاد مقاومت چسبندگی کافی بین ملات پرکننده و بتن قدیم استفاده از یک باند چسبنده (لایه آستر چسبنده - (bonding agent با پایه اپوکسی مدنظر قرار گرفته است. در صورتیکه سطح حبابهای مورد بحث کوچکتر از 25 سانتیمتر مربع باشد، از ملات پر کننده ماسه و سیمان و لاتکس اسفاده میشود و درصورت بیشتر بودن سطح حباب از 25 سانتیمتر مربع بمنظور جلوگیری از ترک خوردگی ناشی از جمع شدگی ملات تعمیراتی پرکننده آماده استفاده میشود. بعنوان مثال لایه آستر پایه اپوکسی مورد استفاده میتواند ماده Concressive 1414 از شرکت B.A.S.F و یا معادل آن باشد. آستر یاد شده دو جزیی بوده و پیش از مصرف میبایست مطابق دستورالعمل مربوطه آماده سازی شوند.
بمنظور استفاده از این باند چسباننده، پس از زدودن محل مورد ترمیم و مضرس نمودن سطح بگونه ای که لایه باند ضعیف سطحی بتن برداشته شود، جزء با نام "هاردنر - hardner" یا سخت کننده بر روی جزء با نام "پایه - base" ریخته شده و با کمک یک مخلوط کن با استفاده از یک تیغه دوار مارپیچ با سرعت ملایم به مدت دو دقیقه اقدام به مخلوط نمودن دو جزء یاد شده میگردد تا اینکه یک رنگ یکنواخت مشاهده گردد. سپس کناره های ظرف را کاملا" تراشیده و بداخل مخلوط برگردانده تا پس از مدت دو دقیقه دیگر اختلاط با سرعت کند جهت مصرف آماده گردد.
ملات پر کننده مورد استفاده در صورت آنکه ضخامت آسیب دیدگی ناشی از حباب هوای سطحی بتن بیش از 10 میلیمتر سطح آن نیز کمتر از 25 سانتیمتر مربع باشد ملات پرکننده ماسه سیمانی حاوی لاتکس (ترمیم نوع 3) بوده و درصورتیکه این ضخامت بیش از 25 سانتیمتر مربع باشد با ملات های پرکننده پایه سیمانی بدون جمع شدگی (Non-Shrink) ویا الیاف دار مانند Emaco S-88 از تولیدات شرکت B.A.S.F و یا معادل آن قابل مصرف میباشند (ترمیم نوع 4). این ملاتهای پرکننده از نوع بدون افت (non-shrinkage) بوده و در محل های سازه ای قابل اسفاده میباشند.
(توجه: در مناطقی که در معرض جریان تندآب و یا محل تحت محل تحت سایش بالا نمی باشد استفاده از لایه آستر با پایه اپوکسی ضروری نبوده و در این پروژه برای اینگونه نواحی از لایه چسباننده سیمانی و همچنین ملات پر کننده ماسه سیمان همراه با لاتکس ذکر شده در روش ترمیم نوع 2 که در بالا بدان اشاره گردید استفاده میگردد.) شایان ذکر است که بمنظور جلوگیری از ترک خوردگی ناشی از جمع شدگی ملات پرکننده برای نواحی با سطح آسیب بیش از 25 سانتیمتر مربع میبایست از مواد منبسط شونده و یا الیاف استفاده نموده. (ترمیم نوع 5) مقدار مصرف این مواد توسط فروشنده مواد و با تائید آزمایشگاه و یا واحد کنترل کیفیت تعیین میگردد. (در این حالت میتوان از ملات تعمیراتی بدون جمع شدگی آماده مانند super repair شرکت آبادگران و یا معادل آن نیز استفاده نمود.)
کرموشدگی میتواند بدلایل مختلفی از قبیل خارج شدن دوغاب از مابین سنگدانه های سطحی بتن و نمایان شدن سنگدانه های سطحی که بدلایل مختلف از جمله خارج شدن شیره بتن از میان درزهای قالب، عدم تمیزکاری پشت قالب از مصالح حاصل از چیپینگ بتن و همچنین عدم ویبراسیون مناسب بتن پشت قالب میتواند رخ میدهد بوجود آید.
در صورتیکه آسیب دیدگی سطح بتن بصورت کرموشدگی محل همجوار جریان تندآب و یا محل تحت سایش بالا باشد ، ابتدا عملیات آماده سازی سطح مورد تعمیر انجام میگردد. پس از آماده سازی محل مورد ترمیم سطح بتن (که در مبحث جداگانه ارائه شده است) بصورت زیر عمل میگردد:
- عمق کرموشدگی کوچکتر از 10 میلیمتر: در این حالت از ترمیم نوع سوم استفاده میشود.(آستر چسباننده پایه اپوکسی و ملات پرکننده ماسه و سیمان به همراه لاتکس)
- عمق کرموشدگی بیش از 10 میلیمتر (و کمتر از 100 میلیمتر برای کف و 50 میلیمتر برای دیوار و سقف):
در زمانی که سطح کرموشدگی کوچکتر از 500 سانتیمتر مربع باشد ابتدا در مرحله نخست تا عمق 5 میلیمتر مانده به سطح تمام شده بتن اصلی (خط بتن پروژه) از ترمیم نوع سوم استفاده میگردد. (استفاده از آستر چسباننده پایه اپوکسی و ملات پرکننده سیمان لاتکسی). در مرحله دوم، بمنظور پرکردن 5 میلیمتر انتهایی از روکش پایه اپوکسی (ترمیم نوع نهم) استفاده میگردد. در این ترمیم پس از خشک شدن لایه پرکننده مرحله اول، و ایجاد خطوط مضرس کننده بر سطح آن با استفاده از ملات پر کننده پایه اپوکسی عملیات ترمیم تکمیل میگردد. (استفاده و یا عدم استفاده از لاسه آستر چسباننده قبل از اجرای ملات پرکننده پایه اپوکسی به تشخیص واحد آزمایشگاه و با توجه به توصیه های سازنده ملات پرکننده اپوکسی صورت میپذیرد.)
عمق کرموشدگی بیش از 100 میلیمتر مربع برای کف و 50 میلیمتر برای دیوار و سقف:
در این حالت نیز ابتدا در مرحله نخست تا عمق 5 میلیمتر مانده به سطح تمام شده بتن اصلی (خط بتن پروژه) از ترمیم نوع ششم بصورت استفاده ار آستر چسباننده پایه اپوکسی و بتن پرکننده دارای یک کلاس مقاومتی بالاتر از بتن آسیب دیده استفاده میگردد. (با استفاده از قالب بندی). در مرحله دوم، بمنظور پرکردن 5 میلیمتر انتهایی از روکش پایه اپوکسی (ترمیم نوع نهم) استفاده میگردد.
در صورتیکه کرموشدگی بتن در محل همجوار جریان تندآب و یا محل تحت سایش بالا نباشد ، ابتدا عملیات آماده سازی سطح مورد تعمیر انجام میگردد. پس از آماده سازی محل مورد ترمیم سطح بتن بصورت زیر عمل میگردد:
الف- عمق کرموشدگی کوچکتر از 10 میلیمتر: در این حالت از ترمیم نوع دوم استفاده میشود.(آستر چسباننده پایه سیمان لاتکسی و ملات پرکننده ماسه و سیمان به همراه لاتکس)
ب-عمق کرموشدگی بیش از 10 میلیمتر (و کمتر از 100 میلیمتر برای کف و 50 میلیمتر برای دیوار و سقف):
- در زمانی که سطح کرموشدگی کوچکتر از 500 سانتیمتر مربع نیز مانند حالت قبل از ترمیم نوع دوم استفاده میگردد.
-در زمانی که سطح کرموشدگی بیش از 500 سانتیمتر مربع باشد از آستر چسباننده پایه سیمان لاتکسی و از ملات پرکننده سیمان لاتکسی دارای الیاف استفاده میشود. (ترمیم نوع پنجم)
ج-عمق کرموشدگی بیش از 100 میلیمتر مربع برای کف و 50 میلیمتر برای دیوار و سقف:
- در این حالت نیز در صورت کمتر بودن سطح آسیب دیده از 500 سانتیمتر مربع از ترمیم نوع دوم (آستر سیمان لاتکسی و ملات پرکننده سیمان ماسه و سیمان لاتکسی) استفاده میگردد. در صورت گسترده تر بودن سطح ترمیم (بیش از 500 سانتیمتر مربع) از ترمیم نوع هفتم (آستر سیمان لاتکسی و بتن پرکننده دارای یک کلاس مقاومتی بالاتر از بتن آسیب دیده) استفاده میگردد.
5.2- کرموشدگی
Farid Mohseni, [۰۴.۰۵.۱۵ ۲۲:۰۱]
کرموشدگی میتواند بدلایل مختلفی از قبیل خارج شدن دوغاب از مابین سنگدانه های سطحی بتن و نمایان شدن سنگدانه های سطحی که بدلایل مختلف از جمله خارج شدن شیره بتن از میان درزهای قالب، عدم تمیزکاری پشت قالب از مصالح حاصل از چیپینگ بتن و همچنین عدم ویبراسیون مناسب بتن پشت قالب میتواند رخ میدهد بوجود آید.
در صورتیکه آسیب دیدگی سطح بتن بصورت کرموشدگی محل همجوار جریان تندآب و یا محل تحت سایش بالا باشد ، ابتدا عملیات آماده سازی سطح مورد تعمیر انجام میگردد. پس از آماده سازی محل مورد ترمیم سطح بتن (که در مبحث جداگانه ارائه شده است) بصورت زیر عمل میگردد:
- عمق کرموشدگی کوچکتر از 10 میلیمتر: در این حالت از ترمیم نوع سوم استفاده میشود.(آستر چسباننده پایه اپوکسی و ملات پرکننده ماسه و سیمان به همراه لاتکس)
- عمق کرموشدگی بیش از 10 میلیمتر (و کمتر از 100 میلیمتر برای کف و 50 میلیمتر برای دیوار و سقف):
در زمانی که سطح کرموشدگی کوچکتر از 500 سانتیمتر مربع باشد ابتدا در مرحله نخست تا عمق 5 میلیمتر مانده به سطح تمام شده بتن اصلی (خط بتن پروژه) از ترمیم نوع سوم استفاده میگردد. (استفاده از آستر چسباننده پایه اپوکسی و ملات پرکننده سیمان لاتکسی). در مرحله دوم، بمنظور پرکردن 5 میلیمتر انتهایی از روکش پایه اپوکسی (ترمیم نوع نهم) استفاده میگردد. در این ترمیم پس از خشک شدن لایه پرکننده مرحله اول، و ایجاد خطوط مضرس کننده بر سطح آن با استفاده از ملات پر کننده پایه اپوکسی عملیات ترمیم تکمیل میگردد. (استفاده و یا عدم استفاده از لاسه آستر چسباننده قبل از اجرای ملات پرکننده پایه اپوکسی به تشخیص واحد آزمایشگاه و با توجه به توصیه های سازنده ملات پرکننده اپوکسی صورت میپذیرد.)
عمق کرموشدگی بیش از 100 میلیمتر مربع برای کف و 50 میلیمتر برای دیوار و سقف:
در این حالت نیز ابتدا در مرحله نخست تا عمق 5 میلیمتر مانده به سطح تمام شده بتن اصلی (خط بتن پروژه) از ترمیم نوع ششم بصورت استفاده ار آستر چسباننده پایه اپوکسی و بتن پرکننده دارای یک کلاس مقاومتی بالاتر از بتن آسیب دیده استفاده میگردد. (با استفاده از قالب بندی). در مرحله دوم، بمنظور پرکردن 5 میلیمتر انتهایی از روکش پایه اپوکسی (ترمیم نوع نهم) استفاده میگردد.
در صورتیکه کرموشدگی بتن در محل همجوار جریان تندآب و یا محل تحت سایش بالا نباشد ، ابتدا عملیات آماده سازی سطح مورد تعمیر انجام میگردد. پس از آماده سازی محل مورد ترمیم سطح بتن بصورت زیر عمل میگردد:
الف- عمق کرموشدگی کوچکتر از 10 میلیمتر: در این حالت از ترمیم نوع دوم استفاده میشود.(آستر چسباننده پایه سیمان لاتکسی و ملات پرکننده ماسه و سیمان به همراه لاتکس)
ب-عمق کرموشدگی بیش از 10 میلیمتر (و کمتر از 100 میلیمتر برای کف و 50 میلیمتر برای دیوار و سقف):
- در زمانی که سطح کرموشدگی کوچکتر از 500 سانتیمتر مربع نیز مانند حالت قبل از ترمیم نوع دوم استفاده میگردد.
-در زمانی که سطح کرموشدگی بیش از 500 سانتیمتر مربع باشد از آستر چسباننده پایه سیمان لاتکسی و از ملات پرکننده سیمان لاتکسی دارای الیاف استفاده میشود. (ترمیم نوع پنجم)
ج-عمق کرموشدگی بیش از 100 میلیمتر مربع برای کف و 50 میلیمتر برای دیوار و سقف:
- در این حالت نیز در صورت کمتر بودن سطح آسیب دیده از 500 سانتیمتر مربع از ترمیم نوع دوم (آستر سیمان لاتکسی و ملات پرکننده سیمان ماسه و سیمان لاتکسی) استفاده میگردد. در صورت گسترده تر بودن سطح ترمیم (بیش از 500 سانتیمتر مربع) از ترمیم نوع هفتم (آستر سیمان لاتکسی و بتن پرکننده دارای یک کلاس مقاومتی بالاتر از بتن آسیب دیده) استفاده میگردد.
5.3- پله شدگی
الف – در مسیر جریان تندآب و یا محل تحت سایش بالا
پله شدگی در بتن عمدتا در محل درز دو قالب و بدلیل حرکت یکی نسبت به دیگری رخ میدهد. از دلایل اصلی این آسیب میتوان موارد زیر را برشمرد:
1- عدم استحکام قالب و در نهایت حرکت قالب در حین بتن ریزی
2- وجود اعوجاج در قالب
3- عدم دقت در کنترل نقشه برداری قالب و استقرار نامناسب آن
بطور عمده دو دسته پله شدگی را میتوان مد نظر قرار داد:
1- برجستگی نسبت به خط نقشه ای بتن (خط پروژه)
2- فرو رفتگی نسبت به خط نقشه ای بتن (خط پروژه)
**در حالت برجستگی بمنظور آماده سازی محل ابتدا میبایست با استفاده از سنگ ساب (فرز) اقدام به برداشتن زائده (پله برجسته) نمود. در حالت فرو رفتگی، ابتدا میبایست سطح فرو رفته را توسط چکش چیپینگ (بادی) مضرس نمود و سپس با توجه به میزان ارتفاع گام پله با استفاده از آستر چسباننده و ملات پرکننده بر اساس دستورالعمل زیر اقدام به ترمیم بتن نمود.
1-عمق پله شدگی کوچکتر از 5 میلیمتر: در این حالت از ترمیم نوع نهم استفاده میشود. (استفاده از آستر باند چسباننده پایه اپوکسی (مانند Concressive 1414 تولیدی شرکت B.A.S.F. و یا معادل آن) و روکش پایه اپوکسی مانند Concressive 2200 از محصولات شرکت B.A.S.F. و یا معادل آن)
2- عمق پله شدگی بیش از 5 میلیمتر و کمتر از 20 میلیمتر: در این حالت در صورتیکه سطح پله شدگی کوچکتر از 500 سانتیمتر مربع باشد از لایه آستر چسباننده پایه اپوکسی (مانند Concressive 1414 و یا معادل آن) و ملات پر کننده سیمان لاتکسی استفاده میگردد (ترمیم نوع 3). در غیر اینصورت و برای سطوح بزرگتر از لایه آستر چسباننده پایه اپوکسی یاد شده و ملات پرکننده پایه سیمانی بدون جمع شدگی مانند Emaco S-88 و یا معادل آن استفاده میگردد. (ترمیم نوع 4).
3-عمق پله شدگی بیش از 20 میلیمتر: در این حالت از یک لایه باند چسباننده پایه اپوکسی (مانند Concressive 1414 و یا معادل آن) و ملاتهای پر کننده تعمیراتی بدون جمع شدگی مانند Emaco S-88 و یا معادل آن میتوان استفاده نمود (ترمیم نوع 4).
ب – در ناحیه خشک و یا عدم وجود جریان تندآب و یا محل تحت سایش بالا:
در صورتی که پله شدگی در منطقه ای بوجود آید که فاقد جریان تند آب و یا در ناحیه خشک باشد عملیات مطابق حالت الف ولی با اصلاحیات زیر قابل انجام میباشد:
1- میزان پارامتر a برابر 25 خواهد بود.
2- در مناطق برداشت شده از ترمیم شماره 8 استفاده میشود.
3- در مناطق پر شده دارای عمق ترمیم کوچکتر از 10 میلیمتر :
1-3-از ترمیم نوع هشتم بصورت استفاده از لایه آستر چسباننده اپوکسی و روکش سیمان لاتکسی استفاده میشود.
2-3-اگر ضخامت ناحیه پر شده بزرگتر از 10 و کوچکتر از 30 میلیمتر باشد در صورت محدود بودن سطح ترمیم (کمتر از 500 سانتیمتر مربع) از ترمیم نوع دوم بصورت آستر چسباننده پایه سیمان لاتکسی و ملات پرکننده ماسه و سیمان لاتکسی استفاده میشود. در صورت گسترده بودن سطح ترمیم (بیش از 500 سانتیمتر مربع) از طرح ترمیم نوع پنجم بصورت استفاده از آستر چسباننده سیمان لاتکسی و ملات پرکننده ماسه و سیمان لاتکسی استفاده میشود.
3-3- اگر ضخامت ناحیه پر شده بزرگتر از 30 میلیمتر باشد از ترمیم نوع پنجم (استفاده از آستر سیمان لاتکسی و ملات ماسه و سیمان لاتکسی دارای الیاف).
شایان ذکر است که بمنظور رفع پله شدگی میبایست عملیات اصلاح شیب بر اساس شرایط مشخصات فنی پروژه بصورت زیر اجرا گردد:
1- پله شدگی در راستای جریان آب: در این حالت شیب قسمت ساب خورده (در حالت وجود برجستگی در پله شدگی نسبت به خط نقشه) و یا شیب ناحیه پر شده با ملات پرکننده (در حالت بروز تو رفتگی در پله شدگی نسبت به خط نقشه) میبایست کمتر از 3 میلیمتر در طول 1.5 متر (ویا هر آنچه در مشخصات فنی پروژه ارائه شده) باشد.
2- پله شدگی در راستای عمود بر جریان آب: در این حالت شیب قسمت ساب خورده (در حالت وجود برجستگی در پله شدگی نسبت به خط نقشه) و یا شیب ناحیه پر شده با ملات پرکننده (در حالت بروز تو رفتگی در پله شدگی نسبت به خط نقشه) میبایست کمتر از 1.5 میلیمتر در طول 1.5 متر (ویا هر آنچه در مشخصات فنی پروژه ارائه شده) باشد.
تبصره 1: در صورت عدم امکان تامین شیب های یاد شده و بمنظور کاهش میزان تخریب بتن جهت برداشتن پله برآمده، میتوان پله شدگی را بصورت ترکیبی مطابق شکل زیر بانجام رسانید.
5.2- کرموشدگی
کرموشدگی میتواند بدلایل مختلفی از قبیل خارج شدن دوغاب از مابین سنگدانه های سطحی بتن و نمایان شدن سنگدانه های سطحی که بدلایل مختلف از جمله خارج شدن شیره بتن از میان درزهای قالب، عدم تمیزکاری پشت قالب از مصالح حاصل از چیپینگ بتن و همچنین عدم ویبراسیون مناسب بتن پشت قالب میتواند رخ میدهد بوجود آید.
در صورتیکه آسیب دیدگی سطح بتن بصورت کرموشدگی محل همجوار جریان تندآب و یا محل تحت سایش بالا باشد ، ابتدا عملیات آماده سازی سطح مورد تعمیر انجام میگردد. پس از آماده سازی محل مورد ترمیم سطح بتن (که در مبحث جداگانه ارائه شده است) بصورت زیر عمل میگردد:
- عمق کرموشدگی کوچکتر از 10 میلیمتر: در این حالت از ترمیم نوع سوم استفاده میشود.(آستر چسباننده پایه اپوکسی و ملات پرکننده ماسه و سیمان به همراه لاتکس)
- عمق کرموشدگی بیش از 10 میلیمتر (و کمتر از 100 میلیمتر برای کف و 50 میلیمتر برای دیوار و سقف):
در زمانی که سطح کرموشدگی کوچکتر از 500 سانتیمتر مربع باشد ابتدا در مرحله نخست تا عمق 5 میلیمتر مانده به سطح تمام شده بتن اصلی (خط بتن پروژه) از ترمیم نوع سوم استفاده میگردد. (استفاده از آستر چسباننده پایه اپوکسی و ملات پرکننده سیمان لاتکسی). در مرحله دوم، بمنظور پرکردن 5 میلیمتر انتهایی از روکش پایه اپوکسی (ترمیم نوع نهم) استفاده میگردد. در این ترمیم پس از خشک شدن لایه پرکننده مرحله اول، و ایجاد خطوط مضرس کننده بر سطح آن با استفاده از ملات پر کننده پایه اپوکسی عملیات ترمیم تکمیل میگردد. (استفاده و یا عدم استفاده از لاسه آستر چسباننده قبل از اجرای ملات پرکننده پایه اپوکسی به تشخیص واحد آزمایشگاه و با توجه به توصیه های سازنده ملات پرکننده اپوکسی صورت میپذیرد.)
عمق کرموشدگی بیش از 100 میلیمتر مربع برای کف و 50 میلیمتر برای دیوار و سقف:
در این حالت نیز ابتدا در مرحله نخست تا عمق 5 میلیمتر مانده به سطح تمام شده بتن اصلی (خط بتن پروژه) از ترمیم نوع ششم بصورت استفاده ار آستر چسباننده پایه اپوکسی و بتن پرکننده دارای یک کلاس مقاومتی بالاتر از بتن آسیب دیده استفاده میگردد. (با استفاده از قالب بندی). در مرحله دوم، بمنظور پرکردن 5 میلیمتر انتهایی از روکش پایه اپوکسی (ترمیم نوع نهم) استفاده میگردد.
در صورتیکه کرموشدگی بتن در محل همجوار جریان تندآب و یا محل تحت سایش بالا نباشد ، ابتدا عملیات آماده سازی سطح مورد تعمیر انجام میگردد. پس از آماده سازی محل مورد ترمیم سطح بتن بصورت زیر عمل میگردد:
الف- عمق کرموشدگی کوچکتر از 10 میلیمتر: در این حالت از ترمیم نوع دوم استفاده میشود.(آستر چسباننده پایه سیمان لاتکسی و ملات پرکننده ماسه و سیمان به همراه لاتکس)
ب-عمق کرموشدگی بیش از 10 میلیمتر (و کمتر از 100 میلیمتر برای کف و 50 میلیمتر برای دیوار و سقف):
- در زمانی که سطح کرموشدگی کوچکتر از 500 سانتیمتر مربع نیز مانند حالت قبل از ترمیم نوع دوم استفاده میگردد.
-در زمانی که سطح کرموشدگی بیش از 500 سانتیمتر مربع باشد از آستر چسباننده پایه سیمان لاتکسی و از ملات پرکننده سیمان لاتکسی دارای الیاف استفاده میشود. (ترمیم نوع پنجم)
ج-عمق کرموشدگی بیش از 100 میلیمتر مربع برای کف و 50 میلیمتر برای دیوار و سقف:
- در این حالت نیز در صورت کمتر بودن سطح آسیب دیده از 500 سانتیمتر مربع از ترمیم نوع دوم (آستر سیمان لاتکسی و ملات پرکننده سیمان ماسه و سیمان لاتکسی) استفاده میگردد. در صورت گسترده تر بودن سطح ترمیم (بیش از 500 سانتیمتر مربع) از ترمیم نوع هفتم (آستر سیمان لاتکسی و بتن پرکننده دارای یک کلاس مقاومتی بالاتر از بتن آسیب دیده) استفاده میگردد.
5.3- پله شدگی
الف – در مسیر جریان تندآب و یا محل تحت سایش بالا
پله شدگی در بتن عمدتا در محل درز دو قالب و بدلیل حرکت یکی نسبت به دیگری رخ میدهد. از دلایل اصلی این آسیب میتوان موارد زیر را برشمرد:
1- عدم استحکام قالب و در نهایت حرکت قالب در حین بتن ریزی
2- وجود اعوجاج در قالب
3- عدم دقت در کنترل نقشه برداری قالب و استقرار نامناسب آن
بطور عمده دو دسته پله شدگی را میتوان مد نظر قرار داد:
1- برجستگی نسبت به خط نقشه ای بتن (خط پروژه)
2- فرو رفتگی نسبت به خط نقشه ای بتن (خط پروژه)
**در حالت برجستگی بمنظور آماده سازی محل ابتدا میبایست با استفاده از سنگ ساب (فرز) اقدام به برداشتن زائده (پله برجسته) نمود. در حالت فرو رفتگی، ابتدا میبایست سطح فرو رفته را توسط چکش چیپینگ (بادی) مضرس نمود و سپس با توجه به میزان ارتفاع گام پله با استفاده از آستر چسباننده و ملات پرکننده بر اساس دستورالعمل زیر اقدام به ترمیم بتن نمود.
تبصره 2: در ناحیه بتن برداشت شده، بر اساس دستورالعمل ترمیم شماره 8، و در ناحیه پر شده بر اساس میزان ضخامت پله شدگی این ناحیه (tfill) مطابق روش های ترمیم ارائه شده در بالا عمل میگردد.
5.4-ترک خوردگی
ترک خوردگی به دو دلیل عمده بروز مینماید:
*جمع شدگی بتن:
عوامل زیر ترک خوردگی ناشی از جمع شدگی بتن را تشدید مینماید:
1. عدم عمل آوری کامل محل.
2. استفاده از سیمان زیاد.
3. استفاده از مصالح ریز دانه بیش از اندازه.
4. بالا بودن میزان آب مصرفی در بتن.
5. عدم پوشش مناسب روی بتن تازه که در معرض هوای گرم و یا وزش باد قرار گرفته باشد.
6. عدم استفاده از آرماتورهای حرارتی در شرایط استفاده از بتن حجیم و یا نیمه حجیم.
7. عدم تامین آزادی کافی در تغییر حجم و یا تغییر طول سازه. (مانند عدم تامین contsraction joint در دیواره ها و یا دالهای طویل)
*بروز تنشهای کششی ناشی از بارگذاری:
عوامل زیر ترک خوردگی سازه ای بتن را تشدید مینماید:
1. طراحی ضعیف مقطع در برابر بارهای وارده.
2. عدم در نظر گرفتن آرماتور با سایز و فاسله گذاری مناسب.
3. عدم تامین پوشش کافی برای آرماتورها.
4. وجود پودر زنگ بر روی آرماتورها و عدم دقت در استفاده نکردن از آرماتورهای خورده شده.
بمنظور ترمیم ترک خوردگی شیوه های زیر میتواند بمورد اجرا گذارده شود:
بمنظور ترمیم اثر میلگردهای نگهدارنده و بولتهای قالب ابتدا سوراخ با ملات خشک پر شده و سپس با سنبه فلزی کاملا متراکم شود. این کار در چند مرحله تا رسیدن به عمق 10 میلیمتر از سطح بتن انجام میپذیرد. سپس عمق باقیمانده با ملات پرکننده پایه سیمان لاتکسی (در صورت عدم وجود تندآب (و یا محل تحت سایش بالا) در منطقه مورد ترمیم) و یا ملات پرکننده پایه اپوکسی (در صورت وجود تندآب و یا محل تحت سایش بالا در محل بتن مورد نظر) ترمیم میگردد. (شایان ذکر است که پیش از پرکردن داخل سوراخ، سطح پیرامون داخلی سوراخ از آستر چسباننده سیمان لاتکسی آغشته و پس از ایجاد لایه چسبناک در جدار داخلی، عملیات پرکردن سوراخ اجرا میگردد.)
بمنظور بهبود دوام روکشهای بتنی و افزایش مقاومت سایشی آن میتوان تا 10% وزن سیمان مصرفی در ملات پرکننده و یا در روکش پایه سیمان لاتکسی از میکرو سیلیس استفاده نمود. میکرو سیلیس مصرفی تحت هیچ شرایط نمیبایست بصورت خشک در مخلوط ملات یا بتن ترمیمی مورد استفاده قرار گیرد. بمنظور استفاده از میکرو سیلیس یاد شده ابتدا میبایس آن را با آب در یک مخلوط کن با دور بالا تر از 800 rpm (مانند مخلوط کن های دوغاب تزریق – مالاکسور) مخلوط نموده و سپس آن را در یک مخزن دارای همزن که دارای سرعت 20 الی 35 دور در دقیقه میباشد جهت مصرف آماده نمود. بدیهی است میزان آب موجود در مخلوط دوغاب میکرو سیلیس یاد شده میبایست از آب طراحی ملات یا بتن ترمیمی پرکننده کسر گردد.
در صورت استفاده از میکرو سیلیس در ملات یا بتن ترمیمی پرکننده، سطم مورد ترمیم میبایست از تابش مستقیم نور خورشید و همچنین از وزش مستقیم باد محافظت شده و عملیات کیورینگ آن میبایست بطور کامل انجام پذیرد.
در صورت استفاده از مواد لاتکسی در ترمیم (در آستر چسباننده پایه لاتکسی و یا ملات سیمان لاتکسی) بمنظور ایجاد فعل و انفعالهای شیمیایی گیرشی در زنجیره لاتکس و سیمان، درجه حرارت محیط ترمیم نبایست کمتر از 5 درجه سانتیگراد باشد. این دما در طول مدت حداقل 24 ساعت برای قطعات ترمیمی نازک (عمق ترمیم کمتر از 10 میلیمتر) و 72 ساعت برای قطعات ترمیمی ضخیم (عمق ترمیم بیشتر از 10 میلیمتر) رعایت گردد.
محلهای ترمیم شده با مواد لاتکسی میبایست با گونی چتایی خیس به مدت 24 الی 48 ساعت به همراه یک لایه روکش پلاستیکی محافظت گردد. عملیات کیورینگ با برداشتن روکش یاد شده (جهت تشکیل شبکه پلیمر در سیستم) بصورت آب پاشی منظم در طول مدت 5 روز میبایست ادامه یابد. بمنظور تکمیل دوره عمل آوری یاد شده پس از 5 روز سطح بتن ترمیم شده میبایست در طول دوره 3 هفته ای از تابش مستقیم نور خورشید و یا وزش مستقیم باد (بالاخص باد گرم) محافظت گردد.
